از بین بردن آفات توسط متخصصان رادین تک ستیا ،با هدف حداکثر تاثیر و حداقل قیمت صورت می گیرد که مانع آسیب رسانی به انسان ،گیاهان و شرایط محیطی می شود.
طعمه گذاری حیوانات و سمپاشی جانوران موذی از دیگر خدمات سمپاشی تک می باشد.
راههاي سرایت بیماري در سگها
گاز گرفتن: اصلی ترین راه ( درگربه سانان از طریق کشیدن پنجول نیز ممکن است )
پوست : بیماري هاري از راه پوست سالم قابل سرایت نیست ولی اگر کوچکترین خراش یا زخمی در پوست وجود داشته باشد قابل انتقال خواهد بود.
مخاطها: سگ ها و گربه هاي به ظاهر سالم در اواخر دوره کمون بیماري، می توانند از طریق لیسیدن لب و چشم و بینی کودکانی که با آنها بازي می کنند صاحبان خود را به بیماري هاري مبتلا نمایند.
تنفس: امکان پذیر است بخصوص در غارهایی که خفاش آلوده زندگی می کند
دستگاه گوارش : حیوانات گوشتخوار ممکن است بندرت از خوردن لاشه حیوانات تلف شده از بیماري هاري به این بیماري مبتلا شوند. در ضمن بایستی از خوردن گوشت و سایر فراورده هاي دامهاي مبتلا به هاري خودداري شود.
جفت : بعید نیست.
وسایل آلوده: بعید است.
انسان به انسان: جز در یک بررسی که در سال 1985 در پاکستان بعمل آمده و تعدادي از بچه هاي نوزاد که توسط یک نفر ختنه شده بودند و مبتلا به هاري شدند، مورد دیگري گزارش نشده است. با این وجود هنگام نگهداري و پرستاري از شخص مبتلا به هاري باید رعایت کلیه جوانب احتیاطی به عمل آمده و ضمن استفاده از وسایل حفاظتی کامل، لوازم و وسایل بیمار با دقت هر چه تمام تر ضد عفونی گردد.
پیشگیري و کنترل
1-آموزش مردم در زمینۀ اهمیت بیماري، راههاي سرایت و راههاي جلوگیري از ابتلا به بیماري.
2-ایجاد هماهنگی بین واحدهاي مختلف مستقر در سطح منطقه از قبیل شهرداري، دامپزشکی، محیط زیست، بخشداري و... جهت اقدامات مربوط به بهسازي محیط و جمع آوري و دفن صحیح زباله، اتلاف سگهاي ولگرد و ...
3-جلب همکاري و مشارکت مردم در زمینۀ جمع آوري و دفع صحیح زباله.
4-آموزش دامداران و روستاییان در زمینۀ همکاري با مسوولان دامپزشکی براي شناسایی و قلاده زدن و واکسیناسیون سگ هاي خانگی و گله علیه هاري.
5-آموزش دامداران در زمینۀ عدم کشتارهاي غیر مجاز.
با توجه به اینکه کشندگی بیماري صددرصد است اقدامات زیر در افراد حیوان گزیده توصیه می شود:
افرادي که مورد گاز گرفتگی حیوانات قرار می گیرند اگر بلافاصله و در اسرع وقت به مراکز درمان پیشگیري مراجعه و تحت اقدامات درمان پیشگیري قرار گیرند می توان از ابتلاي به بیماري هاري در آنها جلوگیري کرد.
این اقدامات عبارتند از:
1-زدودن و خارج ساختن ویروس هاري از محل زخم:
مهمترین قسمت پیشگیري از هاري تا (50%) رعایت کامل همین نکته است، براي این کار لابلاي زخم را با آب تمیز و صابون( با استفاد ه از برس) حداقل به مدت 5 تا 10 دقیقه بطور عمیق شستشو و در جریان آب روان قرار دهید.
2-خارج کردن کف صابون از لابلاي زخم:
با استفاده از شیلنک آب یا پیستوله آب پاش و بوسیله برس، زیرا باقی ماندن صابون بعضی مواد ضد عفونی کننده را که بدنبال شستشو مورد استفاده قرار خواهد گرفت خنثی می کند.
3-قطع کامل قسمت هاي له شده و نکروزه.
4-زخم حیوان گزیدگی را نباید بخیه زد
5-تزریق سرم ضد هاري
6-تزریق واکسن ضد هاري
7-تزریق سرم و واکسن ضد کزاز
8-آنتی بیوتیک تراپی
9-تحت مراقبت قرار دادن حیوان مهاجم
10-نمونه برداري از حیوان مهاجم مشکوك
11-ضد عفونی زخم با الکل 4 تا 70 درجه یا محلول بتادین 1% یا سایر مواد ضد عفونی کننده
